İnceleme
( Kullanıcı Oyu)Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) öğretim üyesi, ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Maliye Hesap Uzmanları Vakfı’nın İstanbul’da düzenlediği “Yakın Gelecekte Dünya ve Türkiye” panelinde; “Mühendislikte aslında acayip düşüş var Türkiye’de. Bilgisayar mühendisliğinde hiçbir artış yok. Yani Türkiye gençlerini hakikat yönlendirmiyor bu hususta. Bilhassa bu yapay zekanın getireceği gelişmelere nasıl ayak uyduracağımızı bilmiyoruz. Bundan da daha değerlisi Türkiye kurumları giderek daha kötüleşiyor” dedi.
“Ekonomik kurumlar, hükümet aktifliği, denetleme kalitesi, yoksulluğun denetimi, iş piyasasındaki kurumların hepsinde kurumsal bir çöküş var” diyen Acemoğlu, “Tabii ki bu kurumsal çöküş kendi başına olmuyor. Tıpkı vakitte siyasi hakların da çöküşüyle alakalı. Bunların hepsini bir ortada görmek lazım” diye konuştu.
“YAPAY ZEKA DÜNYA İKTİSADINI DEĞİŞTİRECEK”
Maliye Hesap Uzmanları Vakfı, bugün İstanbul’da ‘Yakın Gelecekte Dünya ve Türkiye’ bahisli panel düzenledi.
Sabancı Üniversitesi İşletme Fakültesi Finans Kürsü Lideri Prof. Dr. Özgür Demirtaş’ın moderatörlüğünü yaptığı panelde MIT öğretim üyesi, ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu ve Johns Hopkins Üniversitesi’nde uygulamalı iktisat profesörü Prof. Dr. Steve Hanke konuşmacı olarak katıldı.
Dünya ve Türk iktisadının gidişatı üzerine bilgiler aktaran Acemoğlu, sunumunda özetle şunları söyledi:
“İlk kere bu kitap konusunda Türkçe konuşuyorum. Hatta bu kitap Türkçeye çevrilmedi daha, ekim ayında çevrilecek. Türkçe isminin ne olduğunu bile bilmiyoruz daha lakin fikirlerinden biraz bahsetmek istiyorum.
Yapay zekâ, dünya iktisadını büyük olasılıkla büsbütün değiştirecek bir sürecin birinci adımı. Şu anda Amerika’da herkesin konuştuğu bir mevzu.
Türkiye’de bence gereğince ehemmiyetinin anlaşılmadığı bir teknoloji fakat Amerika’da bile ehemmiyetini beşerler bence hakikat soruları sormuyorlar. Bu yanlışsız soruları sormadıkları için aslında biz Simon Johnson ile birlikte bu kitabı yazdık. Zira; bu teknolojinin ve bununla birlikte gelen diğer dijital teknolojilerin potansiyellerinin çok altında olduğumuzu düşünüyoruz. Bu teknolojilerin yanlışsız kullanılmadığını düşünüyoruz.
Burada sorulması gereken ana sorular ve bizim vurguladığımız şeyler, teknolojileri kim denetim ediyor ve kimin yarar göreceği bir biçimde denetim ediliyor. Bu bilhassa, yeni teknolojilerin ortaya çıkmasıyla daha da öne çıkan bir soru.”
“ÜCRETLER ARTTIKÇA ARTAN ÜRETKENLİK, TOPLUMA YAYILIR”
“Teknoloji güzelleştikçe üretkenlik artar, üretkenlik arttıkça patronlar sarfiyatlar, daha çok iş gücü almaya çalışırlar. Bu da fiyatları artırıyor” diyen Acemoğlu, şöyle devam etti:
“Ücretler arttıkça artan üretkenlik toplumun geniş bir kesitine yayılır.
Buna uyan ya da bir inanç, bir teori, buna uyan kimi bilgiler var fakat tarihe baktığınız vakit birçok da buna uymayan teoriler var ve hatta en devrimci diyebileceğimiz teknoloji süreçleri içinde çok daha değişik şeyler görebiliyoruz.”
“SANAYİ İHTİLALİ’NİN SÜRECİ BİRÇOK SORUNLAR GETİRDİ”
“Endüstriyel ihtilal doğal ki şu anda hepimizin konforumuzu, üretkenliğimizi, sıhhatimizi çok daha düzgünleştiren bir sürecin başlangıç noktasıydı” diyen Acemoğlu, konuşmasına şöyle devam etti:
“300 sene evvel yaşayan dünyanın en varlıklı insanına bakarsanız, şu anda orta sınıf bir insanın yaşadığı konforun çok daha altında. Pekala bu süreç nasıl başladı, nasıl gelişti ve hakikaten üretkenlik trenini görüyor muyuz?
İlk başta mutlaka görmüyoruz. Birinci başta, 18’inci yüzyılın ortasından başlayarak ortaya çıkan süreç, bilhassa otomasyon, yani yeni makinelerin emekçileri işten çıkartıp onların yerine çok daha ucuz bir halde üretmeye başlamasıyla gelişen bir dinamikti, bilhassa dokumacılıkta.
Bunun sonucu olarak fiyatların artmadığını hatta düştüğünü görüyoruz.
Bir tek fiyatlar değil, birebir Amerika’nın güneyinde olduğu üzere çalışma şartları çok daha berbatlaştı.
Örneğin bilhassa 19’uncu yüzyılın en başlarında örme makineleri ortaya çıkınca çok daha uzun günler, çok daha güç günler, çok daha disiplin ve baskı altında çalışmaya başladı çalışanlar. Kimileri çocuk, 5-6 yaşında başlayarak. Birinci İngiltere’de başlayan Sanayi İhtilali’nin tüm süreci birçok sorunlar getirdi emekçi sınıfı için.
‘TÜRKİYE 2006’DA NE İHRAÇ EDİYORSA BUGÜN DE ONU EDİYOR’
Türkiye 2006’da ne ihraç ediyorsa bugün de onu ediyor. Teknolojik bir düzgünleşme yok. Bunun nedenleri kurumsal lakin bunun nedenleri birebir vakitte dijital teknolojilere ayak uyduramaması.
Yani burada yapabileceğimiz çok şey var. Bir biçimde, birçok formda görmenin yolu var. Hakikat da kullansak, yanlış da kullansak bilgisayar, yapay zekaya olan talep çok yükseldi dünyada. Geleceğin bir kesimi oldukları kesin.
Bunu kullanmayan süratli büyüyemez, üretkenliği arttıramaz. Eşitsizliği çok büyük bir formda artırır.
‘YAPAY ZEKÂYA NASIL AYAK UYDURACAĞIMIZI BİLMİYORUZ’
Türkiye ne yapıyor? Türkiye’nin eğitim seviyesi çok düşük ve büyük bir atak yapma ihtiyacı içinde. Bunun birtakım uçlarını görüyoruz ancak mühendislik ne oluyor? Mühendislikte aslında acayip düşüş var Türkiye’de. Bilgisayar mühendisliği, hiçbir artış yok.
Yani Türkiye, gençlerini gerçek yönlendirmiyor bu hususta ve bilhassa bu yapay zekanın getireceği gelişmelere nasıl ayak uyduracağımızı bilmiyoruz.
Bundan da daha değerlisi, Türkiye kurumları giderek daha kötüleşiyor. Benim müspet dediğim 5-6 yıllık süreçte birçok ekonomik kurum, hükümet aktifliği, denetleme kalitesi, yoksulluğun denetimi, iş piyasasındaki kurumlarda bir güzelleşme görüyorsunuz.
Ondan sonra hepsinde bir kurumsal bir çöküş var. Alışılmış ki bu kurumsal çöküş kendi başına olmuyor. Tıpkı vakitte siyasi hakların da çöküşüyle alakalı. Bunların hepsini bir ortada görmek lazım.”
